Macluumaadka guud ee ku saabsan helitaanka adeegyada daryeelka caafimaadka ee loogu talagalay qaxootiga ku sugan dalka Turkiga
Caymiska guud ee caafimaadka (Af-Turki: Genel Sağlık Sigortası)
- Codsadeyaasha Ilaalinta Caalamiga ah iyo dadka haysta heerka Helitaanka Xaaladda Daryeelka Caafimaadka Dadweynaha ee bilaashka ah waxay kuxirantahay bixinta lacagta caymiska guud ee caafimaadka.
- Qiimaha caymiska guud ee caafimaadka waxaa daboolaya madaxdada maamulka socdaalka muddo hal sano ah ka dib codsigaaga magangalyada ee caalamiga ah.
- Dadka qaba baahiyo gaar ah iyo kuwa sii wado diiwaangelinta caymiska ee loo arko inay ku habboon tahay ayaa waxay heli karaan kaalmada kharashyada lacagta joogtada ah. Fadlan la tasho agaasimaha gobolka ee maamulka socdaalka diiwaangelinta si aad u hesho macluumaad faahfaahsan.
Adeegyada Caafimaadka Dadweynaha ee Turkiga
Xarumaha caafimaadka ee soogalootiga, qoyska iyo bulshada, rugaha caafimaadka ee degmada, xarumaha caafimaadka hooyada iyo dhalinta iyo meelaha qaaxada ayaa ah xarumaha caafimaadka aasaasiga ah.
Uma baahnid inaad ballan horay u qabsato si aad u booqato xarumaha daryeelka caafimaadka ee aasaasiga ah.
Waad ballansan kartaa ballamaha isbitaalka adoo wacaya 182 ama khadka tooska ah.
Cilmi baarista iyo tababarka isbitaalada iyo isbitaalada jaamacadaha ayaa ah xarumo caafimaad ee heer jaamacadeed.
Waxaa laga yaabaa inaadan ka helin adeegyo bilaash ah isbitaaladaas oo aan ahayn xaaladaha degdegga ah ama haddii lagaa soo gudbiyay isbitaal dowladeed.
Codsadeyaasha ilaalinta caalamiga ah iyo ka-faa’iideystayaasha magangalyada caalamiga ah ee aan ku jirin caymis caafimaad iyo kuwa aan haysanin dhaqaale ay ku iibsadaan caymiska caafimaadka ama bixinta kharashka daryeelka caafimaadka waxay xaq u leeyihin inay helaan adeegyo daryeel cafimaad oo bilaash ah oo ay bixiyaan hay’adaha dowliga ah muddo hal sano kadib Codsigooda magangalyada caalamiga ah. Xadka hal sano ah looma raadinayo kuwa leh baahiyo gaar ah iyo shakhsiyaadka sii wata diiwaangelinta caymiska ee ay u aragto wasaaraddu inay ku habboon tahay.
Si loo helo adeegyo daryeel caafimaad oo bilaash ah, waxaad u baahan tahay inaad haysato dukumintiga aqoonsiga magangalyada ee caalamiga ah ama dukumiintiyada aqoonsiga ka-faa’iideysiga caalamiga ah ee ay soo saartay Agaasimaha Gobolka ee ku saabsan lambarka Aqoonsiga ajnabiga oo ka bilaabanaya ’99’. Sida caadiga ah, codsadayaasha ilaalinta caalamiga ah iyo ka-faa’iideystayaasha ayaa kaliya ka heli kara adeegyada daryeelka caafimaadka oo bilaash ah gobolka ay ka diiwaangashan yihiin.
Haddii aadan ka heli karin adeegyada daryeelka caafimaadka magaaladaada in kasta oo xaqiiqda ah in aad haysatid dukumintigaaga aqoonsiga ee uu soo saaray agaasimaha gobolka ee ka bilaabanayo ’99’, waxaad u tagi kartaa Agaasimaha Gobolka ee Socdaalka
Xafiiska Maamulka si loo helo macluumaad dheeri ah oo ku saabsan sida loo helo daryeelka caafimaadka.
Haddii aadan hadda heli karin adeegyo daryeel caafimaad oo bilaash ah sababta oo ah muddo ka badan hal sano ayaa ka soo wareegtay arjigaaga magangalyada caalamiga ah oo aad aamminsan tahay inaad leedahay dhibaato caafimaad oo u baahan daaweyn iyo dabagal, waad ka codsin kartaa Agaasimaha Gobollada ee Maareynta Socdaalka iyo Maareynta Caafimaadka ee ay soo saartay cisbitaalada dadweynaha ama hay’adaha kale ee caafimaadka dadweynaha.
Haddii aadan wali diiwaangashanayn, waxaad heli kartaa oo keliya adeegyada caafimaadka degdegga ah iyo adeegyada caafimaadka ee cudurada la kala qaado ee xarumaha caafimaadka aasaasiga ah. Si looga fogaado wax xayiraad ah oo ku saabsan helitaanka adeegyada daryeelka caafimaadka, waxaan si xoogan kuugu dhiirigelinaynaa inaad buuxiso codsigaaga magangalyada caalamiga ah ee kugu habboon.
Dadka haysta ogolaanshaha joogitaanka waa laga joojiyay in laga bixiyo adeegyada caafimaadka oo ayaga macnahooda gaarka ah ay ku heleen.
Mid ka mid ah shuruudaha ugu muhiimsan ee lagu helo ogolaanshiyaha joogitaanka waa in lagaa helo caymis caafimaad oo shaqaynaayo inta lagu jiro muddada ogolaanshiyaha joogitaanka. Sidaa darteed, dadka ogolaashaha deganaanshaha joogitaanka ayaa looga baahan yahay inay ku soo jawaabaan caymiska caafimaad markii loo baahdo. Sidaa darteed suurtagal maahan in dadka ogolaashaha joogitaanka ay ka faa’iideystaan adeegyada daryeelka caafimaad ee bilaashka ah ee ay heli karaan codsadayaasha magangalyada caalamiga ama ka-faa’iideystayaasha.
Dukumiinti aqoonsi oo dhalaya lambarka Aqoonsiga ajnabiga ah ee laga bilaabo ’99’ waxaa la siiyaa codsadayaasha magangalyada caalamiga ah iyo ka-faa’iideystayaasha. Haddii aadan helin caymis caafimaad iyo hadii aadan haysan dhaqaale, dukumintigan aqoonsigu wuxuu kuu oggolaanayaa inaad ka hesho adeegyada daryeelka caafimaadka ee bilaashka ah hay’adaha caafimaadka bulshada muddo hal sano ka dib codsigaaga magangalyada caalamiga ah.
Waxaad booqan kartaa xarumaha daryeelka caafimaadka aasaasiga ah si aad u hesho ogaanshaha bilowga ah, daaweynta, iyo adeegyada dhaqan celinta. Rugaha caafimaadka, daryeelka hooyada iyo dhallaanka iyo xarumaha qorshaynta qoyska, iyo xarumaha qaaxada waxay u qalmaan inay yihiin xarumaha caafimaadka aasaasiga ah. Waxa kale oo jira “xarumaha caafimaad ee muhaajiriinta” ee gobalada qaarkood, iyagoo u bixinayaan adeegayada daryeelka aasaasiga ah.
Dhammaan xarumahaas oo dhan waxay sidoo kale bixiyaan baarista iyo talaalka cudurada la kala qaado, adeegyada takhasuska ee dhallaanka, carruurta iyo dhalinyarada, iyo sidoo kale adeegyada caafimaadka hooyada iyo taranka.
Waxaad sidoo kale si toos ah ula xiriir kartaa xarumaha caafimaadka sare ama jaamacadda. Isbitaalada gobolka waxaa loo qaddariyaa machadyo caafimaad sare, halka cisbitaalada jaamacadda iyo cilmi-baarista iyo isbitaalada waxbarashadu ay u tixgeliyaan hay’adaha caafimaad ee jaamacadda
Fadlan la soco in marka laga reebo xaaladaha degdegga ah, waxaa suuragal ah inaadan ka heli karin adeegyo bilaash ah ee isbitaalada jaamacadaha ama waxbarashada iyo isbitaalada ee aan loo diwaangalin. Tixraacyada cilmi baarista jaamacadaha iyo xarumaha caafimaadka ee gaarka loo leeyahay ayaa ku xadidaya adeegyada daryeelka degdegga ah, iyo sidoo kale gubaa dhaawacyada iyo daaweynta kansarka.
Haddii codsigaada magangalyada caalamiga ah la diiday ama codsigaada waxaa loo tixgeliyey mid si toos ah looga noqday ama aan la aqbali karin, waxaa laga yaabaa inaadan heli karin adeegyada daryeelka caafimaadka ee bilaashka ah. Haddii aad aamminsan tahay inaad leedahay baahi caafimaad oo gaar ah ama uu kugu dhacdo dhibaato caafimaad oo daba-dheeraaday oo u baahan daaweyn iyo dabagal,waxaad ka codsan kartaa dhakhtarka gobolka ee maamulka socodaalka caafimaadka ee ay bixiso isbitaalada dawladda ama hay’adaha kale ee caafimaadka dadweynaha. Mas’uuliyiinta ayaa laga yaabaa inay ku weydiyaan inaad soo gudbiso codsi oo faahfaahin ka bixinaya baahiyahaaga iyo codsiyadaada. Marka dib loo eego, go’aan ayaa la gaari doonaa oo ku saabsan codsigaaga waana lagu soo ogeysiin doonaa sida ugu habboon.
Kharashaadka adeegyada waa lagu siini hadii ay kugu dhacdo xadka dardaaranka hilgelinta caafimaadka. In kasto oo baaxadda adeegyada daryeelka caafimaadku aad u ballaaran tahay, arrimaha caafimaadka ee aan ku dhicin gudaha baaxidda hirgelinta caafimaadka ama ka sarreyso marinnada dhexdeeda, waxaa lagaaga baahan karaa inaad bixiso lacag dheeraad ah.
Lagaagama baahno inaad hesho ballan si aad u hesho adeegyo caafimaad oo lagu bixiyo xarumaha daryeelka caafimaadka aasaasiga ah. Si kastaba ha noqotee, si looga faa’iideysto adeegyada caafimaadka ee lagu bixiyo isbitaalada, waxaa lagaa doonayaa inaad ballan qaadato. Waxaad ka dhigi kartaa ballantan iyada oo loo marayo 182-ka xarunta wicitaanka. Si kastaba ha noqotee, hadda ma jiro caawinaad tafasiir ah oo ku saabsan xarunta wicitaanka 182. Markaa, waxaa muhiim ah in la helo kaalmada qofka ku hadla Turkiga markii aad waceyso lambarkan.
Taariikhda ballantaada, waa inaad heshaa lambarka koodhka ka hor intaadan arkin takhtarkaaga. Waxaa kale oo muhiim ah in la helo dukumintigaaga Aqoonsiga Codsiga Magangalyada Caalamiga ah ama dukumentigaaga aqoonsi ka-faa’iideysiga caalamiga ah marka aad booqato isbitaalka.
Waxaad ka dhigi kartaa ballamahaaga hay’adaha daryeelka sare ee iyada oo loo marayo nidaamka xarunta ballanta dhakhtarka (MHRs.Gov.tr) oo xiriir la leh wasaaradda caafimaadka. Waxaad ku soo geli kartaa nidaamkan adoo adeegsanaya eraygaaga E-Devlet-kaaga sirta ah. Websaydhka MHRs.gov.tr wuxuu leeyahay Carabi, Ingiriis iyo luuqadaha Ruushka.
Codsi kale oo Wasaaradda Caafimaadka waa e-Nabız (https://enabiz.gov.tr). Waxa kale oo aad ka soo geli kartaa arjigan E-Devlet ee sirta ah iyo lambarka aqoonsiga; Si kastaba ha noqotee codsiga wuxuu leeyahay kaliya xulashooyinka luqadda Turkiga iyo Ingiriiska. Warbixinnada ku saabsan daaweynta iyo natiijooyinka ayaa laga heli karaa arjigan waxaadna si fudud u gali kartaa nidaamka ballanka dhakhtarka ee loo maro barnaamijka.
Shakhsiyaadka codsaday magangalyada caalamiga ah ayaa la filayaa inay deganaanshaha gobolka loo xilsaaray, oo loo yaqaan “magaalada dayax-gacmeedka”, inta ay sugayaan natiijada codsigooda. Gobolkan loo xilsaaray, ama “magaalada dayax gacmeed”, waxaa lagu muujiyey dukumeentiga aqoonsiga ee lasiiyay codsadayaasha magangalyada caalamiga ah.
Ka-faa’iideystayaasha Caalamiga ah ayaa laga yaabaa inay sidoo kale ku jiraan waajib ku ah inay deganaanshaha gobolka loo xilsaaray. Sida caadiga ah, codsadayaasha magangalyada caalamiga ah iyo ka-faa’iideystayaasha ayaa heli kara xuquuqaha iyo adeegyada, ay ku jiraan adeegyada daryeelka caafimaadka, kaliya ee ay ku qoran yihiin diiwaangelinta.
Si kastaba ha noqotee, haddii aysan suurtagal ahayn in la helo daaweyn ku filan gobolka gaarka ah, waxaa laguu gudbin karaa gobol kale, oo ku xiran ikhtiyaarka bixiyaha xanaanada caafimaadka. Xaaladdan oo kale, waxaad u baahan tahay inaad la xiriirto Agaasinka Maareynta Gobollada ee Xafiiska Magaalada ee Magaaladaada ee foomka gudbinta ee aad ka heshay cisbitaalka oo aad u baahan tahay rukhsad aad ugu safarto degmada ku taal.
Xaaladaha caafimaad ee degdegga ah, waxaad heli kartaa adeegyada daryeelka caafimaadka adigoon xayiraad juqraafiyeed lagu saarin.
Haddii aad leedahay xaalad caafimaad oo degdeg ah, waa inaad isla markiiba wacdaa 112 xarunta wicitaanka degdeg ah oo aad u dhaqangeliso macluumaadka iyo hagida lagu siiyay. Khadka xarunta wicitaanka ee 112, oo aad waci karto haddii uu hanuun oo jiro ama dhaawac u baahan taageero caafimaad oo deg-degga ah, ama xaaladaha nafta halis gelisa, ayaa kugu toosin doonta khadka 157 ee Xarunta Xiriirka Ajaanibta haddii aad codsatid taageero turjubaan. Xarunta Ajaanibta ee (YIMER), ka shaqeynta hoos timaadda madaxweynaha ee maamulka socdaalka, waxay bixisaa taageero ka dhex jira Turkiga, ingiriiska, carabiga, afka iiishin, Ruushka iyo luuqadaha reer Jarmal. Haddii ay jirto xaalad degdeg ah, waxay ku siin kartaa taageero turjubaan oo ay ka heleyso hagida 112 ee xarunta wicitaanka.
Haddii laguu gudbiyey hay’ad caafimaad oo dugsi sare ama jaamacad, sida isbitaal cilmi baaris jaamacadeed ama isbitaal gaar loo leeyahay isla gobolkan, fadlan maskaxda ku hay inaad u baahan tahay inaad la xariito machadka inta lagu jiro ansaxnimada gudbinta.
Adeegyada bukaan-socodka, ansaxnimada gudbinta waa shan maalmood oo shaqo. Muddada ansax ah loo diro ee loogu talagalay shakhsiga qaba cudurro daba-dheeraaday ama shaqsiyaadka haysta dukumiinti kantarool waa soddon maalmood. Waa inaad ku la xirrirtaa machadka foomka gudbintaada. Haddii aad seegto muddada ansaxnimada, waa inaad raadsataa gudbin cusub.
Haddii laguu gudbiyo cisbitaal ku yaal gobol kale, waxaad u baahan tahay inaad marka hore la xiriirto Agaasimaha Gobollada ee Maareynta Socdaalka oo aad ka codsatid rukhsad safar.
In kasta oo ay jiraan turjubaanno qaar ka mid ah xarumaha caafimaadka ee bixiya adeegyada tarjumaadda (badi Carabi iyo Farsi, iyo illaa xad in luqado kale ah), adeeggan ayaa nasiib darro ah in adeegyadan ay xadidan yiheen. Xarumaha daryeelka caafimaadka ee muhaajiriinta ah, kuwaas oo sidoo kale ah xarumaha daryeelka caafimaadka aasaasiga ah, tarjumaad ayaa la heli karaa iyadoo kuxiran awooda.
Xarunta Wicitaanka Degdega ah ee aad kula xiriiri karto lambarka taleefanka 112 si aad u codsato kaalmo caafimaad haddii ay jirto xaalad degdeg ah waxay kugu toosin doontaa Xarunta Xiriirka Ajaanibta haddii aad codsato gargaar turjubaan. Xarunta isgaarsiinta ee ajaaniibta waa xarun wicitaan ay dejisay madaxtooyadda ee maamulka socdaalka waxayna ku shaqeysaa Turkiga, ingiriiska, Carabi, Farsi, Ruushka iyo Jarmalka. Kaliya xaaladaha degdegga ah, markii gudbinta laga soo qaado 112-ka xarunta wicitaanka ee 112, ayaa Xarunta Wada-xiriirka ee Ajaanibta ay ku siin doonaan taageero turjubaan.
Ururada bulshada rayidka ah ee bixiya taageerada qaxootiga iyo muhaajiriinta ee Turkiga ayaa waliba bixin kara adeegyo turjubaan marin u helka adeegyada daryeelka caafimaadka iyadoo kuxiran ilo iyo awooddooda. Waxaad la xiriiri kartaa ururada bulshada rayidka ah ee magaaladaada si aad u hesho macluumaad dheeri ah oo ku saabsan adeegyada taageeradooda turjubaanka.
Xarunta Wicitaanka ee Wasaaradda Caafimaadka ee aad ku gaari karto lambarka taleefanka 184 sidoo kale waxay bixisaa adeegyo turjubaan. Xaruntan wicitaanku waxay bixisaa macluumaad guud oo ku saabsan sida loo helo adeegyada daryeelka caafimaadka. Waxaad sidoo kale wadaagi kartaa waxyaabaha aad ka welwelsan tahay ama cabashadaada ee ku saabsan adeegyada daryeelka caafimaadka ee aad ka heshay xarunta wicitaankan.
Waxaan sidoo kale jeclaan lahayn inaan xoogga saarno in xarumaha wicitaanka 182 ee aad u baahan tahay inaad wacdo si aad u sameysato ballan loogu talagalay cosbitaalada dadweynaha ma laha gargaar fasiraad. Sidaa darteed, waxaa muhiim ah in la helo kaalmada qofka ku hadla Turkiga markii aad waceyso lambarkan.
Waxaad heli kartaa daawo bilaash ah, oo ay qortay dhakhaatiirta iyo ku dhacaan caymiska caymiska caafimaadka guud ee ay bixiso hay’adda Lambarka Bulshada. Gobollada qaarkood, waxaa lagaaga baahan karaa inaad bixiso saamiga bukaanka. Intaas waxaa sii dheer, waa in ay jiraan farqi u dhexeeya dawada loo qoro iyo daawada la bixiyay, waxaa sidoo kale laga yaabaa in laguugu baahdo inaad bixiso farqigaas.
Daawooyinka loo qoro midkoodna waa elektiroonig ama qaab qoraal ah. Haddii kaaga uu yahay elektiroonig, fadlan hubso inaad leedahay lambarka dawada. Haddii warqaddaada laguu qoro foomka qoraalka ah, waxaa muhiim ah in haysato dukumintigan markii aad u takto farmashiyeyaasha qandaraaska. Diiwaangelinta ayaa shardi u ah helitaanka dawooyinka. Fadlan hubso in aad haysato dukumeentigaaga aqoonsiga ee qaata lambarkaaga Aqoonsiga ee Axdigga ah ee laga bilaabo ’99’ adiga oo kula jira marka aad aado farmasiga.
Codsadeyaasha ilaalinta caalamiga ah iyo ka-faa’iideystayaasha ayaa xaq u leh inay helaan taageerada caafimaadka maskaxda ee ay bixiyaan cisbitaalada dadweynaha. Intaas waxaa sii dheer, waxaad ka heli kartaa taageero xarumaha ay maamusho Wasaaradda Qoyska iyo Adeegyada Bulshada iyo ururada bulshada rayidka ah ee ka shaqeeya wasaaradda bixiya adeegyada cilmi-nafsiga bulshada.
Waxaad xaq u leedahay inaad hesho adeegyo daryeel caafimaad iyadoon mid takoor aan lahayn, xaquuqda aad u leedahay in lagu ogeysiiyo xaaladaada caafimaad iyo daaweynta aad u leedahay inaad ogolaato ama diido sharciga sida uu oggol yahay sharciga asturnaanta iyo ixtiraamka. Waxaad sidoo kale xaq u leedahay inaad go’aan ka gaarto daaweynta, xaquuqda aad u leedahay inaad ka faa’iideysato horumarka laga helo ee ku saabsan daaweynta iyo codsashada shirkadda qof kale, iyo xuquuqda aad u leedahay daryeel ama tixgelin.
Haddii aad aamminsan tahay in xuquuqdaada bukaanka, waxaad xaq u leedahay inaad cabasho aad gudbiso iyo halka ay ku habboon tahay magdhowga dhaawac jireed ama maskaxeed oo ku soo gaaray. Si taas loo gaaro, waxaad ka dalban kartaa qeybta xuquuqda bukaanka ee isbitaalka halkaas oo aad ka heshay adeegyada daryeelka caafimaadka. Si kasta ha noqotee, iyo gaar ahaan kiisaska aad dareento in cabashadaada aan si ku filan wax looga qaban, waxaad xaq u leedahay inaad u gudbiso cabasho qoraal ah oo loogu talagalay Guddiga Xuquuqda Bukaanka ee hoos timaadda Agaasinka Caafimaadka ee Gobolka. Waxaa kale oo suuragal ah in lagu wacdiyo waxyaabaha aad ka welwelsan tahay ama cabashooyinkaaga illaa 184 ee xarunta caafimaadka ee Wasaaradda Caafimaadka. Khadkaani wuxuu kaloo bixiyaa adeegyo turjubaan.